اولین کنفرانس نقش پژوهش و فناوری های نوین در مدیریت پسماند صنعت نفت در مرکز آموزش های تخصصی مدیران شرکت ملی نفت ایران برگزار شد.

اولین کنفرانس نقش پژوهش و فناوری های نوین در مدیریت پسماند صنعت نفت (بخش بالادستی) با ارائه ۶ سخنرانی کلیدی، ۸ مقاله تخصصی، برگزاری ۳ کارگاه آموزشی تخصصی، و با حضور و سخنرانی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، و مسئولان و مدیران بخش دولتی و خصوصی در تاریخ ۱۲ و ۱۳ دی ماه ۱۳۹۱ در مرکز آموزش های تخصصی مدیران شرکت ملی نفت ایران برگزار شد.

این کنفرانس با سخنرانی دکتر عماد رعایایی، مدیر طرح و برنامه پژوهشکده ازدیاد برداشت از مخازن نفت و گاز که دبیر علمی کنفرانس بود آغاز شد. آقای رعایایی ضمن اشاره به اهمیت کنفرانس گفت: از میان مقالات رسیده، تعداد ۸ مقاله جهت چاپ و ارایه انتخاب شده اند.

در ادامه دکتر محمد علی عمادی، عضو هیات مدیره و مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران و رییس کنفرانس در آغاز این کنفرانس ۴ عامل نیروی انسانی، سخت افزار، نرم افزار یا مسایل مربوط به قانون و مقررات و ساختار سازمانی به عنوان عوامل مهم و تاثیر‌گذار در مدیریت پسماند نام برد.

دکتر محمد علی عمادی در مصاحبه اختصاصی با دبیرخانه کنفرانس گفت:

در حال حاضر بیش از ۴۰۰۰۰ میدان نفتی در سراسر دنیا وجود دارد. چرخه تولید نفت از اکتشاف و حفاری گرفته تا بهره برداری و تولید، تصفیه، و پخش فرآورده های آن، فرایندی است که به تولید پسماند می انجامد و در صورت عدم مدیریت صحیح ممکن است اثرات زیست محیطی و جوی غیرقابل جبرانی به همراه داشته باشد.

بخش بالادستی نفت و گاز نیز با چالش های عمده ای در زمینه مدیریت پسماند روبروست. پسماندهای حاصل از حفاری چاه ها، واحدهای بهره برداری، نمک زدایی و فراورش، آب های آلوده حاصل، مواد زائد مصرفی شرکت ها، ته مانده و لجن های مخازن نفتی، و … مسئولیت این بخش در برابر محیط زیست را بیش از پیش حساس ساخته است. مشکلاتی که به دلیل سوء مدیریت در این زمینه ممکن است به بخش بالادستی تحمیل گردد بسیار تکان دهنده است. توجه به مقوله مدیریت پسماند و طراحی و اجرای پروژه های بزرگ در این بخش، هزینه نیست بلکه سرمایه گذاری بلندمدت است. با توجه به قانون ابلاغ شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر “مدیریت پسماندهای تولید شده توسط واحد تولید کننده پسماند” اهمیت این موضوع قابل لمس خواهد بود.

از دیگر سو، رویکرد ویژه بشر به موضوع “حفظ محیط زیست، اقتصاد پویا و زندگی سالم و امیدوارانه” یا به عبارت دیگر توسعه پایدار، موضوع پسماند و مدیریت پسماند را بسیار حائز اهمیت ساخته است. تقابل مدیریت پسماند و مباحث اقتصادی همواره یکی از دغدغه های اصلی صنعت طلای سیاه بوده است.

امروزه، پیشرفت های صنعتی صورت گرفته در صنعت نفت، و اجتناب ناپذیری ازدیاد پسماند و همچنین تاثیر مستقیم آن روی بهره وری و استراتژی های خرد و کلان این صنعت، نیاز به هم اندیشی و بررسی تخصصی مباحث مربوط به مدیریت آن را امری بیش از پیش، ضروری ساخته است. بنابراین کمینه سازی پسماندها با بکارگیری اقتصادی ترین روش و کمترین اثرات زیانبخش برای محیط زیست، مهم ترین اصل در سازمان ها و شرکت های مربوطه به شمار می آید. سازمان ها و شرکت های بزرگ دنیا برای حفظ منابع طبیعی و پاسداشت محیط زیست، فعالیت ها و همکاری های خود را در زمینه مدیریت پسماند بیش از پیش گسترش می دهند. تاکید اصلی روی بهبود موثر و پیشرفته در زمینه جلوگیری از آلودگی ها است. قوانین و سیاست های امروز بشر در راستای جلوگیری از آسیب به محیط زیست و ارائه راه حل های ممکن در این زمینه پیش می رود.

ایشان کنفرانس نقش پژوهش و فناوری های نوین در مدیریت پسماند نفت (بخش بالادستی) را زمینه ساز نگاه کارشناسی و توجه ویژه به مدیریت پسماند در بخش بالادستی خواند و اهداف کنفرانس را به صورت زیر برشمرد:

۱٫ فرهنگ سازی مدیریت پسماند، بهره وری و اصلاح الگوی مصرف و تولید.

۲٫ آشنایی با مسائل روز مرتبط با مدیریت پسماند، و سازماندهی و اصلاح مصرف با نگاه ویژه به حفظ ذخایر و توسعه پایدار در برنامه های بلندمدت.

۳٫ آشنایی مدیران، کارشناسان و صاحبنظران با آخرین تحولات و سیاست ها در زمینه مدیریت پسماند.

۴٫ نگاه ویژه به حوزه مدیریت پسماند به عنوان یک دانش مدرن در زمینه حفظ و پایداری ذخایر و ترغیب سازمان ها و صنایع به آن.

۵٫ هم اندیشی و هم افزایی مدیران، صاحبنظران، متخصصان، کارشناسان، اساتید، شرکت ها و سازمان های مرتبط به منظور تبادل اطلاعات و ارائه راهکارهای کلیدی در زمینه مدیریت پسماند.

ایشان همچنین در ادامه به بررسی محورهای علمی و پژوهشی کنفرانس در کمیته علمی و جلسات پیاپی کارشناسی برای نهایی کردن آن اشاره و آن ها را به صورت زیر عنوان کرد:

– شناسایی منابع تولید پسماند

– مدیریت پسماند در تولید، بهره برداری و ذخیره سازی نفت خام

– مدیریت پسماندهای حفاری

– بازیابی و تولید انرژی از پسماندهای نفتی

– قوانین، مقررات و استانداردهای ملی و بین المللی

– چالش های تحقیق، توسعه و فرصت های سرمایه گذاری

– مدیریت پسماندهای شیمیایی و خطرناک

– بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی ناشی از دفع غیراصولی پسماندها

– راهکارهای بهینه کمینه سازی پسماند

– روش های حذف آلاینده های نفتی در خاک (شیمیایی، فیزیکی، میکروبیولوژی و …)

– کاربرد GIS در شناسایی و پهنه بندی پسماندهای صنعتی

عضو هیات مدیره و مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران از مخاطبان کنفرانس نیز به صورت زیر سخن برد:

– کلیه صنایع و شرکت های تولیدی، خدماتی و بازرگانی در زمینه محیط زیست، مدیریت پسماند، دفع زائدات و انرژی.

– شرکت های دولتی و غیردولتی مرتبط با بخش بالادستی نفت و گاز.

– شرکت های فعال در زمینه بازیافت محصولات و پسماندهای نفتی و صنعتی.

– سازمان های غیرانتفاعی و غیردولتی، بنیادها، جوامع و گروه های مرتبط با مباحث پسماند، حفاظت از محیط زیست و بهره وری انرژی.

– مدیران، کارشناسان، متخصصان، صاحبنظران، اساتید، و دانشجویان علاقمند.

– شرکت های فعال مشاوره و فنی- مهندسی.

– سازمان های R&D

– موسسات تحقیقاتی و علمی.

– موسسات مالی و اعتباری.

– انجمن ها و دیگر سازمان های مرتبط.

ایشان در ادامه به برنامه های علمی کنفرانس اشاره کردند و از برگزاری سه کارگاه آموزشی:

۱) اصول و مبانی مدیریت پسماند، توسط دکتر مریم میرابی: مدرس دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور و و و مجری طرح ها و پروژه های مدیریت پسماند در صنعت نفت،

مهندس­ مجتبی حبیبی نژاد: مجری طرح ها و پروژه های مدیریت پسماند در صنعت نفت،

دکتر محمد­تقی جعفرزاده: مدیریت محیط زیست شرکت ملی پتروشیمی (کارفرمای طرح مدیریت پسماند در صنعت پتروشیمی)

۲) مدیریت پسماند در صنعت حفاری، توسط برایان بیشوف: مدیر فنی شرکت ام آی در خاور­میانه، کیوان خان بابایی: مدیر فنی گل حفاری شرکت ام آی در ایران، پوریا بحری: مهندس فنی فروش شرکت ام آی در ایران، تورج ابراهیمی: مهندس فنی شرکت ام آی در ایران

۳) روش ها و تکنیک های مختلف دفع لجن های نفتی تولیدی در خشکی و دریا، توسط سعید ترابی با بیش از ۸ سال سابقه در مدیریت پسماند خطرناک و صنعتی در صنعت نفت

نام بردند و استقبال بخش عملیاتی صنعت نفت از برنامه های علمی را چشمگیر توصیف کردند.

وی همچنین یکی از دستاوردهای این کنفرانس را که برای اولین بار برگزار شده است، فرهنگ سازی مدیریت پسماند و آشنایی کارشناسان و مدیران با اصول و مبانی مدیریت پسماند، و بررسی نقش پژوهش در مدیریت پسماند نام برد و اشاره کرد که نتایج پژوهش های انجام شده در ارتقای کیفی دفع مواد زائد خطرناک، پسماندهای مختلف صنعت مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. راهکارهای افزایش اثربخشی پژوهش در دفع زائدات صنعت و نقشه راه تدوین خواهد شد.

رئیس کنسرسیوم ملی ازدیاد برداشت از مخازن نفت و گاز یکی از بزرگترین رهاوردهای این گونه سمینارها را در درجه اول شناخت موضوع به درستی و ایجاد تعامل سازنده میان واحدهای HSE و پژوهش و فناوری شرکت ها دانست. ایشان گفت: اگر نیازهای پژوهشی موضوعات بهداشت، ایمنی و محیط زیست به درستی شناسایی و با RFP مشخص به واحدهای پژوهش و فناوری شرکت های منعکس گردد، این واحدها طبق وظایف تعریف شده برایشان، با انتخاب اصلح پیمانکار پژوهشی، نتایج مشخص و قابل اجرا را معرفی خواهد نمود تا نهایتاً با اجرای راهکارهای پیشنهادی، شاخص های عملکرد HSE ارتقا یابند.

وی در خاتمه از تشکیل کارگروهی برای مطالعه و تهیه بیانیه کنفرانس خبر داد که توسط مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران به واحدهای ذی ربط و ذی نفع ابلاغ خواهد شد.